HPV-test vervangt uitstrijkje: dit moet je weten
21-01-2025
De klassieke PAP-test maakt in België plaats voor de HPV-test als primaire screeningsmethode tegen baarmoederhalskanker. Deze nieuwe methode belooft niet alleen effectiever te zijn, maar ook kosten te besparen. Maar wat houdt deze verandering precies in?
Wat is een uitstrijkje?
Bij een uitstrijkje, ook wel PAP-test genoemd, worden afwijkende cellen in het slijmvlies van de baarmoederhals opgespoord. Deze zogenaamde prekankercellen kunnen, zonder behandeling, na 10 tot 15 jaar evolueren naar baarmoederhalskanker. Door deze cellen tijdig op te sporen, kan met een eenvoudige lokale behandeling bijna altijd voorkomen worden dat ze uitgroeien tot kanker.
Wat is een HPV-test?
De HPV-test richt zich niet op afwijkende cellen, maar spoort direct de aanwezigheid van het humaan papillomavirus (HPV) op. HPV is een van de belangrijkste oorzaken van baarmoederhalskanker. De test vereist nog steeds een uitstrijkje, maar het staal wordt in het lab onderzocht op de aanwezigheid van kankerverwekkende HPV-types. Bij een positieve uitslag volgt verder onderzoek op hetzelfde staal om abnormale cellen op te sporen.
De voordelen van de HPV-test
De HPV-test biedt een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van de klassieke PAP-test:
- Hogere gevoeligheid: de HPV-test detecteert afwijkingen eerder en betrouwbaarder.
- Langere intervallen tussen tests: een normaal HPV-testresultaat verlaagt het risico op kanker aanzienlijk. Hierdoor kan de screeningfrequentie worden teruggebracht van elke drie jaar naar eens in de vijf jaar.
- Lagere kosten: door minder frequente testen en een daling in de behandeling van kankers is de HPV-test op lange termijn goedkoper.
De nadelen van de HPV-test
Hoewel de HPV-test vele voordelen biedt, zijn er ook enkele nadelen om rekening mee te houden:
- Niet geschikt voor jongere vrouwen (<30 jaar): bij vrouwen onder de 30 zijn HPV-infecties vaak tijdelijk en onschuldig. Hierdoor zouden onnodige behandelingen en ongerustheid kunnen ontstaan. Voor hen blijft de PAP-test aangewezen. Bij afwijkingen wordt eventueel aanvullend een HPV-test uitgevoerd.
- Niet alle kankers worden opgespoord: de HPV-test focust uitsluitend op HPV-gerelateerde kankers. Een klein percentage baarmoederhalskankers dat niet door HPV wordt veroorzaakt, blijft onontdekt. Toch weegt dit nadeel niet op tegen het voordeel van meer vroegtijdige opsporing bij HPV-gerelateerde kankers.
Hoe verloopt een HPV-test?
De procedure is nagenoeg identiek aan die van een klassiek uitstrijkje. Een arts of verpleegkundige neemt met een klein borsteltje een staal van cellen van de baarmoederhals. Dit staal wordt vervolgens in een laboratorium geanalyseerd op de aanwezigheid van hoogrisico-HPV.
De introductie van de HPV-test betekent een belangrijke vooruitgang in de strijd tegen baarmoederhalskanker. Met een hogere nauwkeurigheid en minder frequente screeningsmomenten biedt deze methode een efficiëntere aanpak zonder in te boeten op veiligheid. Toch blijft het belangrijk om voor elke leeftijdsgroep de meest geschikte test te gebruiken.
Bron: gezondheid.be