De mogelijkheden en beperkingen van bloedonderzoek bij het opsporen van kanker
21-11-2024
Kanker opsporen via bloedonderzoek is een veelbelovende ontwikkeling in de medische wereld, maar de complexiteit ervan vraagt om een zorgvuldige benadering. Sommige bloedtesten bieden waardevolle informatie voor het identificeren van specifieke kankersoorten. Denk aan de PSA-test voor prostaatkanker en de CA-125 voor eierstokkanker. Deze biomarkers kunnen echter ook verhoogd zijn bij andere aandoeningen, zoals ontstekingen, waardoor ze niet altijd even nauwkeurig zijn voor een vroegtijdige kankerdiagnose.
Kankermarkers in het bloed: wat vertellen ze?
Verschillende kankersoorten gaan gepaard met unieke bloedmarkers. Prostaat Specifiek Antigeen (PSA) bijvoorbeeld, kan wijzen op prostaatkanker, en CA-125 wordt vaak verhoogd aangetroffen bij eierstokkanker. Andere markers zoals alfa-foetoproteïne (AFP) kunnen een indicatie zijn van leverkanker. Hoewel deze markers waardevolle aanwijzingen geven, is het belangrijk om te benadrukken dat ze niet altijd specifiek genoeg zijn om kanker definitief vast te stellen. Verhoogde waarden kunnen ook wijzen op goedaardige aandoeningen of andere ziekten.
Galleri-test: vroege detectie door circulerend tumor-DNA
Een doorbraak in de bloedonderzoektechniek is de Galleri-test. Deze innovatieve test is in staat om meer dan 50 verschillende kankersoorten te detecteren door DNA-fragmenten van tumorcellen in het bloed op te sporen, bekend als circulerend tumor-DNA (ctDNA). Dit is bijzonder nuttig bij moeilijk opspoorbare kankersoorten zoals eierstok- of pancreaskanker, die vaak pas in een gevorderd stadium symptomen veroorzaken.
Vloeibare biopsie: een stap vooruit in kankerdiagnostiek
Een van de meest veelbelovende ontwikkelingen is de zogenaamde vloeibare biopsie. Hierbij worden tumorexosomen of circulerend tumor-DNA in het bloed gedetecteerd, wat helpt om het ziekteverloop bij reeds gediagnosticeerde patiënten te volgen. Het stelt artsen in staat om te zien hoe de kanker reageert op behandelingen of om vroege tekenen van terugkeer te signaleren. De hoop is dat deze techniek in de toekomst ook ingezet kan worden voor vroege detectie bij mensen zonder klachten, wat de huidige diagnostische methoden zou kunnen revolutioneren.
Beperkingen van bloedonderzoek in kankerdiagnostiek
Hoewel bloedtesten zoals de Galleri-test en vloeibare biopsieën veelbelovend zijn, blijven er beperkingen. Veel biomarkers zijn niet specifiek genoeg voor kanker en kunnen ook verhoogd zijn bij andere aandoeningen, zoals infecties of chronische ontstekingen. Bovendien kan het aantal tumorcellen of circulerend tumor-DNA in de vroege stadia van de ziekte te laag zijn om gedetecteerd te worden. Hierdoor blijft aanvullend onderzoek, zoals beeldvorming (CT, MRI) of traditionele weefselbiopsie, noodzakelijk voor een definitieve diagnose.
Conclusie: een waardevolle aanvulling, geen vervanging
Bloedonderzoeken voor kankerdetectie zijn een waardevolle aanvulling op de diagnostische toolkit van artsen, maar ze kunnen de traditionele methoden nog niet volledig vervangen. De toekomst ziet er veelbelovend uit met ontwikkelingen zoals de Galleri-test en vloeibare biopsieën, maar verder onderzoek en technologische verbeteringen zijn essentieel om de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid te vergroten. Voorlopig blijven aanvullende tests en biopsieën cruciaal om kanker vroegtijdig en effectief op te sporen.